दमौली (तनहुँ), २२ साउन । तनहुँको बन्दीपुर गाउँपालिका–५ याम्पाढाबमा केही दिनयता एउटा दृश्यले धेरैको मन छोएको छ—कपाल खौरिएका टाउका, सेतो लुगा र मौन अनुहारमा बसेका दुई छोरीहरू २५ वर्षीया निशा र २१ वर्षीया अनिशा आफ्ना स्व. पिता भिमबहादुर क्षेत्रीको काजकिरियामा आमासँगै सहभागी छन् ।
नेपाली समाजमा छोरा नभएमा मात्र छोरीहरूले संस्कार गर्ने अपवादहरू देखिँदै आए पनि, यहाँ छोरीहरूले आफैँले बाबुलाई काँध दिए, दागबत्ती दिए र १३ दिनसम्म काजकिरिया पनि बस्दै छन् ।
निशा र अनिशाले परम्परागत संस्कारमा सहभागी भएर न केवल सामाजिक सन्देश दिएका छन्, बरु लैङ्गिक समानताको सशक्त उदाहरण पनि पेश गरेका छन् ।
तर यो प्रेरणा उनीहरूलाई बाबु भिमबहादुरबाटै मिलेको हो । २९ वर्षकै उमेरमा ब्लड क्यान्सर पीडित भए पनि उनले कहिल्यै आत्मबल गुमाएनन्। सानो होटल चलाएर छोरीहरूको पढाइ र आफ्नो उपचार सँगसँगै अघि बढाए । श्रीमतीको साथ र बाख्रापालनको सहाराले उनले १८ वर्षसम्म रोगसँग लड्दै छोरीहरूलाई उच्च शिक्षा अध्ययनका लागि अष्ट्रेलिया पठाए ।
छोरीहरू अन्तिम अवस्थाको खबर पाएपछि नेपाल फर्किए । अन्ततः गत बुधबार ४७ वर्षको उमेरमा भिमबहादुरको निधन भयो ।
अन्त्येष्टिमा छोरीहरूले बाबुलाई काँध दिएर घाटसम्म पुर्याए, दागबत्ती दिए र आमासँगै काजकिरिया पनि बसे । यस घटनाले समाजमा नयाँ सोचको ढोका खोलेको छ ।
जिल्ला समन्वय समिति तनहुँका प्रमुख शान्तीरमण वाग्लेले घटनालाई सकारात्मक सामाजिक सन्देशको रूपमा हेरेका छन् । उनका अनुसार, “कानुनी र धार्मिक दृष्टिले पनि छोरीले बाबुको संस्कार गर्न सक्छ भन्ने सन्देश यो उदाहरणले दिएको छ ।”
भिमबहादुरको जीवन संघर्ष र उनकी छोरीहरूको संस्कारमा सहभागिताले परम्परागत सोचमा चुनौती दिनुका साथै, समाजलाई समानता र मानवताको पाठ सिकाएको छ ।
