काठमाडौँ, असार २५ गते। नेपालमा हाल मनसुनको प्रभाव देखिएको छ, जसले देशका विभिन्न भागहरूमा वर्षा र चट्याङको सम्भावना बढाएको छ। जल तथा मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार मनसुनको न्यून चापीय रेखा सरदर स्थानको आसपास रहेकोले आज दिउँसो आंशिकदेखि साधारणतया बदली हुने छ।
महाशाखाका एक वरिष्ठ मौसम विज्ञ, डा. रामेश्वर न्यौपानेले भने, “गण्डकी, बागमती र लुम्बिनी प्रदेशका पहाडी भागमा चट्याङसहित हल्कादेखि मध्यम वर्षा हुने सम्भावना छ। विशेष गरी गण्डकी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका एक-दुई स्थानमा भारी वर्षा हुने सम्भावना पनि छ।”
यसैबीच, उच्चपहाडी तथा हिमाली क्षेत्रका केही स्थानमा हल्कादेखि मध्यम वर्षा र हिमपातको कुराको समेत उल्लेख गरिएको छ। यो मौसमको प्रवृत्तिले गर्दा बाढीपहिरो र गेग्य्रान बहावको जोखिम बढ्न सक्ने महाशाखाले जनाएको छ।
आज राति पनि आंशिकदेखि साधारणतया बदली रहने अपेक्षा गरिएको छ। कोशी, गण्डकी, लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी भागका केही स्थानमा चट्याङसहित हल्कादेखि मध्यम वर्षा हुने सम्भावना रहेको छ। “सहरी र तराई क्षेत्रमा डुबानको जोखिम रहने भएकाले यहाँका सर्वसाधरणलाई विशेष ध्यान दिन अनुरोध गरिएको छ,” डा. न्यौपानेले थपे।
साथै, महाशाखाले जनजीवन, कृषि, स्वास्थ्य र पर्यटनमा असर पर्ने सम्भावनाबारे पनि सचेत गराएको छ। ठुला र साना नदीनाला तथा खोलामा पानीको सतह बढ्न सक्ने र हवाई यातायातमा पनि असर गर्न सक्ने भएकाले आवश्यक सतर्कता अपनाउन सबै पक्षलाई अनुरोध गरिएको छ।
अर्थ मन्त्रालयका प्रवक्ता, शीतल शर्मा,ले भने, “मनसुनको यस प्रभावको समयमा हामीले सबैलाई सचेत गराउने र पूर्वतयारी गर्नका लागि आवश्यक कदम चाल्न आग्रह गरेका छौं।”
यस घटनाक्रमले देखाउँछ कि जलवायु परिवर्तनका कारण नेपालमा मौसमका उतारचढावहरू बढ्दै गएको छ। यसअघि पनि बाढी, पहिरो र अन्य जलवायु सम्बन्धी विपद्ले जनजीवनमा ठूलो असर पुर्याइरहेको छ।
समग्रमा, मनसुनको प्रभावले एक तर्फ जहाँ कृषिका लागि फाइदा पुर्याउनेछ, त्यहीँ यो प्राकृतिक विपद्हरुको जोखिम पनि बढाउँदैछ। यसैले, सरकार र सर्वसाधारणलाई सजग रहन र तयारी गर्न आवश्यक छ।
यो मौसम परिवर्तनको समयमा सबैले संवेदनशीलता र सजगता अपनाउन जरुरी छ, ताकि प्राकृतिक विपद्का कारणले ठूलो क्षति नहोस्।
